Trong văn học dân gian Việt Nam, số 4 tượng trưng cho sự trường thọ, viên mãn, may mắn và hạnh phúc. Vì vậy trong dân gian có rất nhiều quan niệm liên quan đến con số 4, tứ bất tử (四 不死) cũng nằm trong hệ thống quan niệm đó, tức là tứ bất tử. Bốn vị thần bất tử là ai? Các biểu tượng để làm gì? Hãy cùng phuotbuitìm hiểu nhé!
Tản Viên Sơn Thánh – Sơn Tinh
- Lễ hội Tản Viên Sơn Thánh được tổ chức khắp Ba Vì, Hà Nội.
- Thời gian diễn ra lễ hội: 6/11 âm lịch.
Đây là nhân vật trong truyền thuyết Việt Nam, còn có tên là Sơn Tinh (山 精), vị thần cai quản dãy núi Ba Vì (núi Tản Viên) nên được gọi là Tản Viên Sơn Thánh. Theo truyền thuyết, Sơn Tinh là một trong 100 người con của Lạc Long Quân và Âu Cơ, Sơn Tinh theo mẹ Âu Cơ lên núi.
Theo tín ngưỡng dân gian, Tản Viên Sơn Thánh là biểu tượng của sức mạnh dân tộc, là hiện thân của sự chinh phục thiên nhiên, chống chọi với thiên tai, bão lũ để bảo vệ mùa màng.
Tản Viên Sơn Thánh đứng đầu trong tứ bất tử, được thờ ở nhiều nơi như Sơn Tây, Ba Vì (Hà Nội); Yên Khánh, Gia Viễn, Hoa Lư, thành phố Ninh Bình (Ninh Bình), v.v.
Phù Đổng Thiên Vương – Thánh Gióng
Phù Đổng Thiên Vương là vị thần quen thuộc với nhân dân qua truyền thuyết về Thánh Gióng (聖 揀). Truyền thuyết kể về cậu bé tuy mới 3 tuổi nhưng khi giặc Ân sang xâm lược, Thánh Gióng đã cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm gậy sắt… một mình tiêu diệt quân thù. Vì vậy, ông trở thành vị thánh tượng trưng cho tinh thần chống giặc ngoại xâm và sức mạnh của tuổi trẻ.
Hiện nay, sự tích Thánh Gióng và các di tích, đền thờ Phù Đổng Thiên Vương vẫn còn ở huyện Sóc Sơn, Hà Nội.
Thánh Chử Đạo Tổ – Chử Đồng Tử
- Lễ hội Chử Đồng Tử – Tiên Dung gọi là lễ Đăng Hóa – Dạ Trạch, huyện Khoái Châu, Hưng Yên.
- Lễ hội diễn ra từ ngày 10 đến 12 tháng Hai âm lịch.
Chử Đồng Tử (渚 童子) là con của một nông dân nghèo ở vùng Gia Lâm, Hà Nội. Khi cha mất, Đồng Tử dùng chiếc khố duy nhất trong nhà để đắp cho cha, thể hiện lòng hiếu thảo của con cái đối với cha mẹ.
Văn học dân gian vẫn lưu truyền câu chuyện về cuộc gặp gỡ định mệnh giữa Chử Đồng Tử và con gái Vua Hùng tên là Tiên Dung, hai người đi từ cảm tình đến ngưỡng mộ và kết duyên. Sau đó, Đồng Tử bôn ba khắp bốn bể để học Đạo rồi truyền lại cho Tiên Dung, nên có thể coi Đồng Tử là người đã đưa ra phép thuật và dạy thiên hạ.
Vì vậy, Chử Đồng Tử được gọi là Chử Đạo Tổ, vị thần tượng trưng cho lòng hiếu thảo, nghĩa tình, hạnh phúc, sum vầy.
Thánh Mẫu Liễu Hạnh
- Lễ hội Thánh Mẫu Liễu Hạnh diễn ra ở nhiều địa phương: Phủ Dầy, Vụ Bản; Chùa Phúc Lâm, Ý Yên, Nam Định; Các phủ Quảng Cung, Ý Yên, Nam Định; Phủ Tây Hồ, Hà Nội; Đền Sòng Sơn, Đống Đa, Hà Nội; Đồi Ngang, Đền Dâu, Đền Quán Cháo, Tam Điệp, Ninh Bình; Đền Sòng, Thanh Hóa; Đình Nghệ, Hạ Hòa, Phú Thọ…
- Lễ hội diễn ra vào ngày 3 tháng 3 âm lịch.
Trong tứ bất tử, Liễu Hạnh (柳 杏) là thánh nữ duy nhất, được cho là con gái của Ngọc Hoàng. Theo dân gian, Liễu Hạnh đã 3 lần xuống trần gian, trong quá trình đó nàng đã lập công hiển hách cứu nhân độ thế và nhiều lần được triều đình sắc phong.
Trong hệ thống tín ngưỡng Tam Phủ, Tứ Phủ Liễu Hạnh là Thánh Mẫu đứng đầu. Bà là vị thánh tượng trưng cho đời sống tinh thần, trí thông minh và tấm lòng nhân đức.
Trên đây là thông tin về Tứ bất tử và các lễ hội của họ trong văn hóa dân gian Việt Nam, phuotbuihy vọng bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc của các vị thần trong tín ngưỡng Việt Nam. .
Bạn có thể đọc một số bài viết liên quan tại đây:
Hãy theo dõi chuyên mục Du lịch của phuotbuiđể cập nhật thêm nhiều thông tin về địa điểm ăn uống nhé.
